Beste vrienden en familie,
Hartelijke groet vanuit een winterachtig Elgin, Illinois (VS)!
Midden december hebben we een mooi bezoek gebracht aan het vluchtelingencentrum ‘Helping Hands’ (de Athens Refugee Center). Hoewel we er een paar dagen later aankwamen dan gepland vanuit Paros vanwege een staking van het veerbootpersoneel, hebben we het hele weekprogramma mee kunnen maken. De boottocht van 5 uur bracht ons van het rustige eiland waar Allie de schilder- en tekencursus volgde naar de hectiek van een wereldstad: een totaal andere wereld.
Tijdens de week in Athene hebben we veel kleine dingen meegemaakt, die alles bij elkaar opgeteld toch een diepe indruk hebben achtergelaten. We kunnen niet alles in één nieuwsbrief passen, maar we hopen u hier een indruk te geven van onze ervaringen.
VRIENDEN EN TEAMGENOTEN
De eerste dag mochten we gelijk naar een teamvergadering in het huis van een Finse familie. We voelden ons al snel thuis bij deze mensen, die in het komende jaar onze collega's (en vrienden) zullen worden.
Er zijn verschillende leeftijden en nationaliteiten vertegenwoordigd in het team. Sommigen hebben al jaren ervaring, andere zijn nog nieuw. Er is een jong stel uit Duitsland dat pas begonnen is. We zien er naar uit om hen beter te leren kennen en om meer continuïteit in onze vriendschappen te hebben.
WINKELEN
De deuren van het 'Helping Hands' centrum gaan open en de eerste families staan al voor de deur. We groeten ze met "Salaam," en delen plastic tasjes uit zodat de vluchtelingen kleren kunnen uitzoeken terwijl de maaltijd wordt klaargemaakt.
Al snel is het een drukte van belang. Overal zien we mensen door de rekken met tweedehands kleren snuffelen, zoeken naar iets wat past. Ondertussen proberen wij de boel een beetje netjes te houden en kleren terug te hangen. Het zou zo een plaatje uit de Hema of Zeeman kunnen zijn. Toch is dit heel anders.
Kleren uitdelen lijkt een typische, banale vorm van hulpverlening. Maar in de vluchtelingenkampen gaat het er vaak anders aan toe. Een gezin krijgt de keus uit misschien maar 3 kledingstukken. Als het niet past of niet nodig is (laat staan als de kleur niet bevalt) is het "graag of niet!"
In Helping Hands krijgen vluchtelingen de gelegenheid om zelf uit te zoeken wat ze willen en hun tassen te vullen. Het is mooi om op een simpele manier iets te kunnen betekenen.
Kleren uitzoeken aan het begin van de dag
“Ik hou zelf niet zo van winkelen, en voel me niet bepaald bevoegd om voor iemand anders de maat te beoordelen. Maar als een vrouw van rond de 40 met donker haar, deels bedekt door een sjaal, de moed opvat om mij om hulp te vragen in een taal die haar vreemd is, kan ik toch geen nee zeggen?
Ik help haar een jas uit te kiezen. Zij verdwijnt in de badkamer (die dienst doet als paskamer) en een paar minuten later zie ik haar weer. Vol trots toont ze mij haar nieuwe winterjas, die goed past! Haar dankbare glimlach zegt genoeg. Ik ben omringd door mensen die alles hebben moeten achterlaten: hun thuis, hun bewegingsvrijheid en zelfbeschikking. Toch zijn we hier even niet meer een hulpverlener en een vluchteling, een Amerikaan en een Afghaan - wij zijn gewoon twee vrouwen aan het winkelen.”
VERTREKHAL
Henk: Stel je voor: een vertrekhal op een vliegveld die helemaal leeg is. In plaats van balies, winkels en rijen mensen, staat het nu vol met tenten. Tussen de tenten hangen lakens als afscheidingen tussen de kleine woongedeeltes. Het geeft een schijn van privacy.
De kou is een voorbode van de winter die komt (zonder verwarming). Als ik naar de WC moet zie ik al snel het effect van een te klein aantal WC's voor de duizenden mensen die hier wonen - bij de ingang komt de stank me al tegemoet.
Eerst weet ik niet waar ik heen moet of met wie ik kan praten. Misschien hoor ik hier wel helemaal niet. Er zijn zoveel onbekende gezichten, zoveel gezinnen.
Gelukkig vinden we al snel een vader en zijn zoon die we kennen van Helping Hands (veel van de bezoekers van het Helping Hands centrum wonen hier). We worden uitgenodigd voor een kop thee bij hun tent en ik voel me gelijk wat meer op mijn gemak. Net als ik aanstalten maak om te vertrekken, wordt de lunch geserveerd, en we kunnen niet anders dan blijven eten. Ik wordt stil van de warme gastvrijheid die we meemaken temidden van de onzekere en moeilijke omstandigheden. Uiteindelijk besteden we ruim drie uur bij deze mensen. Met handen en voeten (en Google Translate) lukt het ons om iets te delen van onze levens.
““Ik heb al zo vaak vertraging gehad in vliegvelden en heb er ook al heel wat nachten doorgebracht, maar dit is een compleet ander verhaal. Wat een tragische ironie: al deze mensen die vastzitten op een oud vliegveld, pal onder het bord ‘Vertrekhal’. ”
Het officiele vluchtelingenkamp in het verlaten vliegveld bestaat uit rijen tenten met lakens als schermen om de schijn van privacy te creëren.
Allie: Het is druk in Helping Hands. Terwijl we de maaltijd proberen voor te bereiden moeten we links en rechts vragen beantwoorden en proberen om de rennende en spelende kinderen niet voor de voet te lopen. Ik wordt opeens verast door een botsing - een grote warme knuffel om mijn middel! Ik kijk omlaag en zie een paar glinsterende bruine ogen die mij wijd opengesperd aankijken. Haar bruine bloempotkapsel, roze disney princes shirt en pyjamabroek geven een komische indruk. Ze heeft een grote, maffe lach op haar gezicht.
Fatima is 8 jaar en vind het heerlijk om in Helping Hands te zijn. Ze komt er regelmatig met haar familie. Vol trots laat ze mij haar werkjes zien in de knutselkamer: een plantje dat juist is ontkiemd. Een glinsterende kerstster.
Als het tijd is om te vertrekken, aarzelt ze en blijft ze nog even rondhangen. Ze kijkt naar haar knutselwerkjes en peinst er over welke ze mee zal nemen. Die avond gaat ze namelijk voor goed weg.
Fatima gaat op reis, samen met haar oom en tante, geholpen door mensensmokkelaars. Er is niet genoeg geld voor iedereen om te gaan, dus haar ouders moeten achterblijven in Athene. Ik vraag mij af of iemand Fatima heeft uitgelegd wat er gaat gebeuren. Begrijpt ze wel de ernst van de situatie? De onzekerheid van waar ze terecht zal komen, en of ze überhaupt ooit haar moeder weer zal zien?
Met tranen in onze ogen bidden we om een zegen voor deze familie voordat ze vertrekken uit het centrum.
Ik was geschokt om te zien hoeveel families er gescheiden zijn. In een week ontmoette verschillende jonge kinderen die waarvan een of beide ouders vooruit gereisd waren, in de hoop een veiliger overtocht te regelen voor hun kinderen via gezinshereniging. Maar dit proces kan jaren duren en het beleid verandert constant. Daarom wordt smokkelen toch vaak een aantrekkelijke optie.
De volgende dag staan er douches voor vrouwen op het programma. Onverwachts zien we Fatima's moeder en tante weer. De smokkelaars hebben (om onbekende redenen) de tocht uitgesteld, en Fatima en haar oom en tante zijn niet vertrokken. Later op de dag wordt haar moeder opgebeld: in de tussentijd is er wat meer geld bij elkaar geschraapt, en nu kan Fatima's moeder ook mee op reis.
Fatima's moeder stapt gelijk op Christy, onze teamleidster, af en vraagt: "Heb jij gebeden? Je hebt zeker gebeden dat Fatima en ik niet gescheiden hoeven te worden. Je gebeden zijn beantwoord!"
Die avond nemen we weer afscheid. We zijn dankbaar dat Fatima en haar moeder in ieder geval samen zullen zijn, en vertrouwen op Gods bescherming tegen de gevaren van de reis en van de smokkelaars zelf.
Allie: Later in de week ontmoet ik een andere groep vrouwen die ook binnenkort gaat vertrekken. Ze willen met hun kinderen de reis van ruim 2500 kilometer naar Duitsland wagen, waar de oudste vrouw een zoon heeft wonen. Ik deel niet in hun vreugdevolle optimisme, en ben juist bezorgd. Het is al koud, zelfs hier in Athene. Ze zijn alleen als vrouwen.
Van Athene naar het noorden en westen van Europa is (al helemaal in de winter) een gevaarlijke reis van duizenden kilometers. De grenzen zijn nu gesloten, dus de vluchtelingen die ervoor kiezen om de reis te ondernemen zijn afhankelijk van gevaarlijke mensensmokkelaars. In december neemt het aantal vluchtelingen dat de tocht waagt juist toe. Het is makkelijker om niet op te vallen omdat er rond de feestdagen meer gewoon verkeer is.
Toch zie ik in de ogen van de oma de blijdschap in het vooruitzicht dat ze haar zoon binnenkort na jaren weer zal zien.
Ik voel me hulpeloos. De maaltijd en de warme kleren die wij kunnen geven lijken zo ontoereikend. Ik kan niet meer doen dan ze met onze gebeden op weg sturen.
WIE 'T KLEINE NIET EERT...
Er is enorme nood in Athene. De stad, die al kampt met een economische crisis, biedt nu plaats aan zo'n 10.000 vluchtelingen. De kampen zijn overvol. Toch heeft het Helping Hands centrum maar ruimte voor 130 mensen . Er zijn zelfs wachtlijsten om gebruik te maken van de maaltijden, douches en wasmachines.
We zouden zo graag meer willen doen - meer mensen helpen, meer maaltijden uitdelen. Toch is de beperkte capaciteit opzettelijk - zo kunnen we juist de één-op-één aandacht geven die zo nodig is.
Het lijkt misschien maar een nietige poging om iets te doen aan de enorme nood. Maar God roept ons om trouw te zijn in de kleine dingen.
Om liefde te tonen. Om families te dienen. Om samen aan tafel te gaan, naar verhalen te luisteren, en elkaar te leren kennen. We mogen gitaarles geven, tafelvoetbal spelen met een kind. Bidden met een vluchteling voor een veilige reis. Eén voor één.
God is groot, en als wij trouw zijn in de kleine dingen, zal hij ons grotere dingen toevertrouwen. Daarom zijn wij ook zo dankbaar voor jullie, onze achterban: jullie gebeden, giften, en bemoedigende berichten.
Is er misschien een manier om je deze maand bij ons aan te sluiten? Misschien kan je aan tafel een keer bidden voor Fatima en andere vluchtelingkinderen die onderweg zijn. Of misschien kan je overwegen om ons financieel te ondersteunen. Wij hebben ingezien dat God de kleine dingen gebruikt en kan vermenigvuldigen tot zijn eer.